De Wet Deregulering Beoordeling Arbeidsrelaties (DBA) was ooit bedoeld was om duidelijkheid te scheppen over het verschil tussen dienstverband en zelfstandigheid, zorgt momenteel vooral voor onrust bij opdrachtgevers én zelfstandige professionals.
In een tijd waarin flexibiliteit essentieel is en zzp’ers een cruciale rol spelen in sectoren zoals IT, finance, HR en techniek, wordt de impact van deze wet steeds groter. Daarom leggen we in deze blog kort en krachtig uit wat de Wet DBA precies inhoudt, waarom deze in 2025 opnieuw onder de aandacht staat én wat jij als opdrachtgever moet doen om compliant te blijven.
Wat is de Wet DBA ook alweer?
De Wet DBA bepaalt of iemand als zelfstandige of als werknemer gezien moet worden. Het doel: schijnzelfstandigheid voorkomen, waarbij zzp’ers in feite als werknemers werken, maar zonder bijbehorende sociale premies of arbeidsbescherming.
Belangrijke criteria zijn onder meer:
Werkt iemand onder leiding en toezicht van de opdrachtgever (gezag of werkinhoudelijke aansturing)?
Is er sprake van inbedding (doen medewerkers in vaste dienst dezelfde werkzaamheden en maakt het werk onderdeel uit van de kernactiviteit van de organisatie)?
Loopt de zelfstandige ondernemersrisico?
Mag hij/zij zelf bepalen waar en wanneer het werk wordt gedaan?
Sinds 1 januari 2025 controleert de Belastingdienst onder andere op deze punten, met als risico: naheffingen, boetes (vanaf 2026) én reputatieschade voor opdrachtgevers. Daarbij de kanttekening dat de opdrachtgever is degene die het contract (lees modelovereenkomst) heeft met de zzp’er. Bij een eventuele naheffing geldt reputatieschade natuurlijk voor de gehele inhuurketen!
Wat verandert er in 2025?
Wat de situatie urgent maakt, is dat de Belastingdienst nu actief handhaaft. De ‘pauzestand’ van de afgelopen jaren is losgelaten. De kans dat jouw organisatie een bedrijfsbezoek of zelfs een boekenonderzoek krijgt is reëel.
Wat dit betekent voor opdrachtgevers:
Je moet nu écht kunnen aantonen dat er geen sprake is van schijnzelfstandigheid met betrekking tot de zzp’ers die je inhuurt.
Je draagt verantwoordelijkheid voor de juiste contractvorm en dat geldt ook als je samenwerkt via een intermediair of bemiddelingsbureau.
Twijfelgevallen kunnen leiden tot naheffingen.Waarbij de Belastingdienst kan teruggaan tot 1 januari 2025, maar in het slechste geval ook de zzp’er kan aanspreken, maar dan tot 5 jaar terug genoten ondernemersfaciliteiten kan claimen bij de vermeend zzp’er.
Veelvoorkomende risico’s voor opdrachtgevers
Bij Circle8 zien we dat risico’s vaak ontstaan door onduidelijke afspraken of onbewuste aannames. Let op deze valkuilen:
Roosters en werktijden afdwingen
Zelf het werk verdelen of goedkeuren (zeg meer het bepalen van de HOE)
Gebruik maken van interne middelen alsof de zzp’er in loondienst is
Langdurige inzet zonder herziening van de samenwerking
De zzp’er behandelen alsof het een collega is (Kerstpakket, personeelsuitjes, etc.)
De Wet DBA vraagt om duidelijkheid én actie
De hernieuwde handhaving zorgt ervoor dat je anders moet gaan kijken naar de wijze waarop je zzp’ers inhuurt. Niets doen is geen optie. Wie niets doet, loopt risico, juridisch, fiscaal én strategisch. Maar wie bewust kiest voor transparantie, heldere afspraken en de juiste partners, blijft juist wendbaar en succesvol.
Wil je zeker weten dat jouw organisatie compliant is bij het inhuren van zzp’ers? Lees dan onze uitgebreide uitleg en praktische tips op onze speciale Wet DBA-pagina: circle8.nl/wet-dba
