Onderscheid werknemers in loondienst en zzp’ers

De overheid wil schijnzelfstandigheid voorkomen. Een werknemer in loondienst draagt premies af voor sociale zekerheid, bijvoorbeeld WW, ZW en pensioensopbouw. Een zzp’er is alleen voor zichzelf verantwoordelijk. Wanneer een grotere groep werkenden niet deelneemt aan het socialezekerheidsstelsel, kan het voor de overheid moeilijker worden om kwetsbare werkenden te ondersteunen.

Ook ontstaat oneerlijke concurrentie voor werkgevers die wel vaste werknemers in dienst hebben.

De wet DBA (Deregulering Beoordeling Arbeidsrelaties

Tot 2016 konden zzp’ers gebruikmaken van een Verklaring Arbeidsrelatie (VAR). Ter vervanging werd in dat jaar de wet Deregulering Beoordeling Arbeidsrelaties (DBA) in het leven geroepen. Er is sprake van schijnzelfstandigheid wanneer een persoon als zzp’er werkt, maar behandeld wordt als een werknemer in loondienst. Dit komt bijvoorbeeld voor wanneer een zzp’er werkt voor maar één opdrachtgever, geen ondernemersrisico’s draagt of niet zelfstandig keuzes maakt bij het uitvoeren van zijn of haar werkzaamheden. Voor de wet

zijn zowel de werkgever als de zzp’er uiteindelijk verantwoordelijk voor de fiscale gevolgen van hun arbeidsrelatie. In de praktijk bleek de wet geen goed functionerend alternatief voor de VAR. Op dit moment houdt de Belastingdienst toezicht, maar worden er tijdelijk geen boetes opgelegd of loonheffingen gevorderd, tenzij er sprake is van opzettelijk misbruik.

1 januari 2025

Ondanks de val van het kabinet heeft de Belastingdienst aangekondigd vanaf 1 januari 2025 strenger te handhaven op schijnzelfstandigheid. Dit betekent dat wanneer je als opdrachtgever met een zzp’er een opdracht aangaat voor de duur van een jaar, je al met deze wet rekening dient te houden.

Overigens blijkt toezien op schijnzelfstandigheid in de praktijk ook een moeilijke opgave voor de Belastingdienst. Uit onderzoek van de Rekenkamer huurde ook de Belastingdienst zzp’ers in voor bepaalde werkzaamheden terwijl dat eigenlijk niet mocht, stelt de Rekenkamer. “De Belastingdienst heeft namelijk als werkgever ook moeite om de Wet DBA correct toe te passen. Zo huurt het ministerie van Financiën via een tussenpartij arbeidskrachten in, waarvan een deel op basis van een intern beoordelingskader in principe te kwalificeren is als schijnzelfstandige.”

Waar moet je opletten?

De Belastingdienst wil uiteindelijk een werkbare relatie creëren tussen opdrachtgever en zzp’er. Dit zijn de belangrijkste criteria waar men rekening mee moet houden:

·       Is er sprake van een gezagsverhouding?

·       Vormt het werk een kerntaak binnen de organisatie (inbedding)?

·       Is er sprake van zelfstandig ondernemerschap binnen de arbeidsrelatie?

Het begrip inbedding wordt nu toegevoegd aan de wet. Hierbij gaat het om werk dat anderen in loondienst ook uitvoeren: meedraaien met diensten en aanwezig zijn bij opdrachtgevers. Bovenstaande criteria worden nog nader uitgewerkt in overleg met sociale partners en stakeholders.

Hoewel het kabinet een gelijk(er) speelveld wil creëren tussen zelfstandigen en werknemers, is het belangrijk dat de nieuwe regels niet te rigide zijn, zodat zzp’ers niet benadeeld worden.

Meer weten, vragen?

Circle8 volgt het nieuws rondom de WDBA op de voet en deelt eventuele ontwikkelingen en wetenswaardigheden direct via onze mediakanalen. Mocht je in de tussentijd (specifieke) vragen hebben over de WDBA, neem dan contact op met Arno Pronk.